معرفی و بررسی
نقد و معرفی بازی Somerville
اگه که کنفرانس مایکسروسافت و Bethesda رو در مراسم E3 سال 2021 رو از دست نداده باشید، بدون شک اسم عنوان Somerville به گوشتون خورده، اثری جدید از تیم سازندگان بازی‌های معروف و محبوب Limbo و Inside که مدت زیادی از عرضه اون نمیگذره و برای همین هم امروز داخل این مقاله قراره یه نگاه کلی به آخرین ساخته استودیو Jumpship که بنیان‌گذارهای اون، همون بنیان‌گذرهای استودیو Playdead یعنی کریس اولسن (Chris Olsen) و دینو پتی (Dino Patti) هستن بندازیم و ببینیم که با چه نوع بازی روبرو هستیم، پس با من با بررسی بازی Somerville همراه شوید.
توی این پنج سالی که از معرفی بازی Somervilleگذشته تا همین چند روز پیش که بازی عرضه شد، سازندگان فقط چند دقیقه از این بازی رو در قالب تریلرهای کوتاه منتشر کرده بودن و اونها تمام تلاش خودشون رو کرده بودن تا رازهای بزرگ اون رو تا زمان عرضه بازی برملا نکنند. بازی Somerville مدتی پس از شروع تولید به سمت و سویی رفت که با اولین ایده‌های اولسن در سال 2014 تفاوت‌های زیادی پیدا کرد. البته اصل و اساس کلی داستان، یعنی مواجه شدن خانواده‌ای معمولی با هجوم بیگانگان، همچنان سر جاش خودش باقی مونده و به ایده‌های اولیه نزدیک است، ولی اکثر موارد دیگه بازی دستخوش تغییر شدند.
مثلاً یکی از این تغییرات بزرگ بازی این بود که، اول قرار بود Somerville حالت دوبعدی داشته باشه و اثری اکشن ماجرایی و سینمایی به سبک Another World باشه، ولی بعدها حالت سه بعدی پیدا کرد. یا مثلاً ایده اولیه بازی شامل دکمه‌ای برای پریدن شخصیت اصلی هم می‌شد، ولی بعد از مدتی قابلیت پرش از بازی حذف شد تا شکل و شمایل بازی‌های پلتفرمر رو پیدا نکند.
همونطور که گفتم عنوان Somerville پر از غافلگیری هست و اولین سورپرایز بازی Somerville برای شما جایی اتفاق میفته که کنترل بازی رو به‌دست می‌گیرید؛ صحنه‌ای که در تریلر بازی هم اون رو مشاهده کردید و درحالی‌که اعضای خانواده شما روی مبل جلو تلویزیون به خوابیدن، صداهایی به گوش می‌رسد و بچه کوچیک خانواده بیدار می‌شود. قسمت جذاب داستان این جاست که برخلاف انتظارات، شما نه کنترل پدر و نه کنترل مادر بلکه کنترل همین بچه کوچیک رو برعهده می‌گیرد و اون هم نه در قالب یک شخصیت معمولی با قابلیت راه رفتن کلاسیک، بلکه نوزادی که به سختی میتونه حرکت کند و به آرومی توسط بازیکن در فضای سه بعدی خانه از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌رود؛ یعنی با کنترل محدودی طرف نیستیم که قابلیت حرکت را تنها در دو بعد داشته باشد.
طبق‌حرف‌های خود اولسن، شما در ابتدا نمی‌دونید دقیقاً با چه بازی‌ای طرف هستید، چرا که مثلاً آیا باید معمایی رو حل کنید یا به سراغ چیز خاصی بروید. در کل حس غافلگیری برای اولسن از اهمیت بالایی برخوردار است و اولسن اینقدر به این قضیه اهمیت میده که از خبرنگار مجله اج هم قبل از انتشار بازی خواهش کرده بود که چیزهای جالب بازی رو لو ندهد. البته این قضیه برای ساخته‌های قبلی دینو پاتی در استودیو Playdead هم وجود داشت و چیز عجیب و تازه‌ای هم نیست چون که عناوین Limbo و Inside هم پر از غافلگیری‌های عجیب بودند؛ از جمله بخش‌های انتهایی بازی Inside که از ذهن مخاطبان اونها هیچ وقت پاک نمیشن و در بازی Somerville هم با موارد جالب این مدلی روبرو خواهیم شد.
با وجود این که در شروع خاص بازی ما کنترل بچه کوچک خانواده رو در دست میگیریم، شخصیت اصلی بازی پدر خانواده است که بعد از مدتی بازی هدایتش رو برعهده ما قرار میدهد؛ کسی که در اثر حادثه‌ای مورد اصابت انرژی ناشناخته بیگانگان فضایی قرار گرفته و درحالی‌که به نظر میرسه فاصله چندانی تا مردن نداره، از همسر و بچه‌اش می‌خواد که از اون نقطه فرار کنن و اون رو تنها بذارن، اما بعد از گذشت مدتی، توسط همین انرژی احیا و صاحب نیرویی ماوراءالطبیعه در دست راست خودش میشه؛ نیرویی که با فشردن دکمه‌ای میشه از اون استفاده کرد و در این حالت دست راست اون شروع به درخشیدن با رنگ آبی می‌کند. انرژی موردنظر رو میشه با کمک منابع نور محیط شارژ کرد و از اون برای پشت سر گذاشتن موانع و از بین بردن مواد بیگانه موجود در محیط استفاده کرد.
سازندگان بازی اسم این مواد بیگانه رو Sediment گذاشتن و در طول بازی شما می‌تونید اونها رو در نقاط مختلف بازی مشاهده کنید. همین مواد عجیب هستن که به مونولیت‌های عظیم بیگانگان اجازه شناور شدن در هوا رو میدن و انرژی سازه‌های نیزه مانندی که روی زمین به چشم می‌خورن هم از این‌ها بدست میاد؛ رسوبی که باعث تغییر شکل کره زمین شده و پستی و بلندی‌های جدیدی رو ایجاد کرده است. حالا تو این اتفاقات، بین خود بیگانگان فضایی هم نبردی برای به چنگ آوردن Sediment بیشتر رخ میده و اونها عطش زیادی برای به‌دست آوردن Sediment دارند. Sediment در عنوان Somerville از اهمیت بالایی برخوردار است و میشه گفت هسته اصلی المان‌های علمی تخیلی بازی رو تشکیل داده و بیگانگان فضایی نه تنها با استفاده از اون به تکنولوژی‌های پیشرفته خودشون دست پیدا کردهن، بلکه حتی بدن اونها هم از همین ماده تشکیل شده است.
Sediment در بازی Somerville دارای یه سری ویژگی‌های عجیب و منحصر به فرد هست که اون رو به ماده‌ای کاملا متفاوت تبدیل کرده است. ماده‌ای که به دستگاه‌های فضایی‌ها این قابلیت رو میده که با تغییر شکل خودشون، شبیه کریستال‌های یخی هوشمندی عمل کرده و نورهایی زیبا و تماشایی از خودشون منتشر کنن و همین تغییر شکل پشت سر هم وسایل فضایی‌ها باعث شکل‌گیری صحنه‌های جالبی میشه و مثلاً پهپادهای اونها در سرعت بالا حالت شناوری به خودشون میگیرن اما با کاهش سرعتشون، یک شی تسمه مانند از اونها خارج میشه تا به سطح زمین بچسبن، این تغییر حالت‌ها هم به شکلی است که انگاری ما با یه موجود کاملا زنده سر و کار داریم، نه صرفا یه پهپاد. حتی وقتی در حال عبور از حوضچه‌ای پُر از Sediment بیگانه هستیم، این ماده شبیه یک موجود زنده حرکت میکنه و شاخک‌هایی ازش خارج میشه که قصد بالا اومدن از بدن کرکتر شما رو دارن و جدا شدن از اونها با اون حالت چسبناکشون خیلی هم کار راحتی نیست.
دیگه حس میکنم زیادی از Sediment و محیط بازی گفتیم بیاین برسیم به قدرت آبی‌رنگِ شخصیتمون، این قدرت آبی رنگ تنها قابلیت مخصوص ما نیست و با رنگ‌های دیگه‌ای هم در جریان بازی سر و کار خواهیم داشت. برای مثال یه جایی از بازی با فرد دیگه‌ای روبرو میشیم که تجربه‌ای مشابه شخصیت ما رو پشت سر گذاشته، ولی قدرت او کمی با قدرت ما فرق داره و این بار قرمز رنگ است. شخصیت اصلی بعد از روبرو شدن با او میتونه قدرت قرمز رنگ رو هم تحت کنترل خودش بگیره و از این به بعد هرکدوم از دکمههای کنترلر برای استفاده از یک قدرت خاص به کار میرن؛ حالت آبی برای ذوب و مایع کردن Sediment فضایی‌ها و حالت قرمز هم برای جامد کردن و شکل دادن به اونها که شما باید از این قدرت‌ها برای حل کردن معماهای محیطی بازی استفاده کنید که به تدریج سخت‌تر میشن و کار به جایی میرسه که بعضی از محیط‌های بازی به طور کامل از Sediment فضایی تشکیل شده‌اند و شما باید درون اونها تونل بزنید و مسیر خودتون رو باز کنید. شاید در نگاه اول به نظرتون کمی ساده بیاد اما باور کنید که استفاده از این قابلیت‌ها هم نیازمند دقت بالایی است و هم اگه که حواستون رو جمع نکنید، ممکن اول به اشتباه رسوب‌ها رو ذوب کنید و بخشی از بدن کرکتر اصلی درون اون فرو بره و بعدش با جامد کردن اون در رسوب گیر کنید.
بدون شک از اونجایی که ماهیت این قدرت‌های ماورایی کرکتر شما به موجودات فضایی برمی‌گرده، منطقیه که خود اونها هم بتونن از این قدرت‌ها استفاده کنند. برای مثال بعضی از پهپادها که اولسن از اونها با اسم سگ بوکِش یاد میکنه، اشعه‌های انرژی به سمت Sediment می‌فرستن تا اونها رو جمع‌آوری کنن و به سفینه فضایی خودشون منتقل کنن، البته همه تجهیزات و ربات‌های موجودات فضایی به اندازه پهپادها بی‌آزار نیستن، برای مثال اگه که در مسیر بازی با ربات‌های شکارچی روبرو شدید بهتره که فقط با همه وجود فرار کنید.
نکته‌ای که در رابطه با داستان بازی باید به اون اشاره کنم اینه که شخصیت اصلی داستان ما با وجود قدرت‌های ویژه‌ای که به‌دست میاره، قرار نیست نقش یک قهرمان کلیشه‌ای رو برای نجات کره زمین ایفا کند و ما اون رو در جریان بازی به عنوان انسانی خواهیم دید که سعی در نجات جون نزدیکان خودش رو دارد و در این راه با دوستان و دشمنان زیادی هم رو به رو می‌شود. یکی از گروه‌هایی که در جریان بازی با آن‌ها ملاقات می‌کنیم هم سربازان یک سازمان سری است که با تکنولوژی‌های پیشرفته خود به مبارزه با بیگانگان می‌پردازد.
همونطور که گفتم عنوان Somerville پر از غافلگیری هست و اولین سورپرایز بازی Somerville برای شما جایی اتفاق میفته که کنترل بازی رو به‌دست می‌گیرید؛ صحنه‌ای که در تریلر بازی هم اون رو مشاهده کردید و درحالی‌که اعضای خانواده شما روی مبل جلو تلویزیون به خوابیدن، صداهایی به گوش می‌رسد و بچه کوچیک خانواده بیدار می‌شود. قسمت جذاب داستان این جاست که برخلاف انتظارات، شما نه کنترل پدر و نه کنترل مادر بلکه کنترل همین بچه کوچیک رو برعهده می‌گیرد و اون هم نه در قالب یک شخصیت معمولی با قابلیت راه رفتن کلاسیک، بلکه نوزادی که به سختی میتونه حرکت کند و به آرومی توسط بازیکن در فضای سه بعدی خانه از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌رود؛ یعنی با کنترل محدودی طرف نیستیم که قابلیت حرکت را تنها در دو بعد داشته باشد.
طبق‌حرف‌های خود اولسن، شما در ابتدا نمی‌دونید دقیقاً با چه بازی‌ای طرف هستید، چرا که مثلاً آیا باید معمایی رو حل کنید یا به سراغ چیز خاصی بروید. در کل حس غافلگیری برای اولسن از اهمیت بالایی برخوردار است و اولسن اینقدر به این قضیه اهمیت میده که از خبرنگار مجله اج هم قبل از انتشار بازی خواهش کرده بود که چیزهای جالب بازی رو لو ندهد. البته این قضیه برای ساخته‌های قبلی دینو پاتی در استودیو Playdead هم وجود داشت و چیز عجیب و تازه‌ای هم نیست چون که عناوین Limbo و Inside هم پر از غافلگیری‌های عجیب بودند؛ از جمله بخش‌های انتهایی بازی Inside که از ذهن مخاطبان اونها هیچ وقت پاک نمیشن و در بازی Somerville هم با موارد جالب این مدلی روبرو خواهیم شد.
با وجود این که در شروع خاص بازی ما کنترل بچه کوچک خانواده رو در دست میگیریم، شخصیت اصلی بازی پدر خانواده است که بعد از مدتی بازی هدایتش رو برعهده ما قرار میدهد؛ کسی که در اثر حادثه‌ای مورد اصابت انرژی ناشناخته بیگانگان فضایی قرار گرفته و درحالی‌که به نظر میرسه فاصله چندانی تا مردن نداره، از همسر و بچه‌اش می‌خواد که از اون نقطه فرار کنن و اون رو تنها بذارن، اما بعد از گذشت مدتی، توسط همین انرژی احیا و صاحب نیرویی ماوراءالطبیعه در دست راست خودش میشه؛ نیرویی که با فشردن دکمه‌ای میشه از اون استفاده کرد و در این حالت دست راست اون شروع به درخشیدن با رنگ آبی می‌کند. انرژی موردنظر رو میشه با کمک منابع نور محیط شارژ کرد و از اون برای پشت سر گذاشتن موانع و از بین بردن مواد بیگانه موجود در محیط استفاده کرد.
سازندگان بازی اسم این مواد بیگانه رو Sediment گذاشتن و در طول بازی شما می‌تونید اونها رو در نقاط مختلف بازی مشاهده کنید. همین مواد عجیب هستن که به مونولیت‌های عظیم بیگانگان اجازه شناور شدن در هوا رو میدن و انرژی سازه‌های نیزه مانندی که روی زمین به چشم می‌خورن هم از این‌ها بدست میاد؛ رسوبی که باعث تغییر شکل کره زمین شده و پستی و بلندی‌های جدیدی رو ایجاد کرده است. حالا تو این اتفاقات، بین خود بیگانگان فضایی هم نبردی برای به چنگ آوردن Sediment بیشتر رخ میده و اونها عطش زیادی برای به‌دست آوردن Sediment دارند. Sediment در عنوان Somerville از اهمیت بالایی برخوردار است و میشه گفت هسته اصلی المان‌های علمی تخیلی بازی رو تشکیل داده و بیگانگان فضایی نه تنها با استفاده از اون به تکنولوژی‌های پیشرفته خودشون دست پیدا کردهن، بلکه حتی بدن اونها هم از همین ماده تشکیل شده است.
Sediment در بازی Somerville دارای یه سری ویژگی‌های عجیب و منحصر به فرد هست که اون رو به ماده‌ای کاملا متفاوت تبدیل کرده است. ماده‌ای که به دستگاه‌های فضایی‌ها این قابلیت رو میده که با تغییر شکل خودشون، شبیه کریستال‌های یخی هوشمندی عمل کرده و نورهایی زیبا و تماشایی از خودشون منتشر کنن و همین تغییر شکل پشت سر هم وسایل فضایی‌ها باعث شکل‌گیری صحنه‌های جالبی میشه و مثلاً پهپادهای اونها در سرعت بالا حالت شناوری به خودشون میگیرن اما با کاهش سرعتشون، یک شی تسمه مانند از اونها خارج میشه تا به سطح زمین بچسبن، این تغییر حالت‌ها هم به شکلی است که انگاری ما با یه موجود کاملا زنده سر و کار داریم، نه صرفا یه پهپاد. حتی وقتی در حال عبور از حوضچه‌ای پُر از Sediment بیگانه هستیم، این ماده شبیه یک موجود زنده حرکت میکنه و شاخک‌هایی ازش خارج میشه که قصد بالا اومدن از بدن کرکتر شما رو دارن و جدا شدن از اونها با اون حالت چسبناکشون خیلی هم کار راحتی نیست.
دیگه حس میکنم زیادی از Sediment و محیط بازی گفتیم بیاین برسیم به قدرت آبی‌رنگِ شخصیتمون، این قدرت آبی رنگ تنها قابلیت مخصوص ما نیست و با رنگ‌های دیگه‌ای هم در جریان بازی سر و کار خواهیم داشت. برای مثال یه جایی از بازی با فرد دیگه‌ای روبرو میشیم که تجربه‌ای مشابه شخصیت ما رو پشت سر گذاشته، ولی قدرت او کمی با قدرت ما فرق داره و این بار قرمز رنگ است. شخصیت اصلی بعد از روبرو شدن با او میتونه قدرت قرمز رنگ رو هم تحت کنترل خودش بگیره و از این به بعد هرکدوم از دکمههای کنترلر برای استفاده از یک قدرت خاص به کار میرن؛ حالت آبی برای ذوب و مایع کردن Sediment فضایی‌ها و حالت قرمز هم برای جامد کردن و شکل دادن به اونها که شما باید از این قدرت‌ها برای حل کردن معماهای محیطی بازی استفاده کنید که به تدریج سخت‌تر میشن و کار به جایی میرسه که بعضی از محیط‌های بازی به طور کامل از Sediment فضایی تشکیل شده‌اند و شما باید درون اونها تونل بزنید و مسیر خودتون رو باز کنید. شاید در نگاه اول به نظرتون کمی ساده بیاد اما باور کنید که استفاده از این قابلیت‌ها هم نیازمند دقت بالایی است و هم اگه که حواستون رو جمع نکنید، ممکن اول به اشتباه رسوب‌ها رو ذوب کنید و بخشی از بدن کرکتر اصلی درون اون فرو بره و بعدش با جامد کردن اون در رسوب گیر کنید.
بدون شک از اونجایی که ماهیت این قدرت‌های ماورایی کرکتر شما به موجودات فضایی برمی‌گرده، منطقیه که خود اونها هم بتونن از این قدرت‌ها استفاده کنند. برای مثال بعضی از پهپادها که اولسن از اونها با اسم سگ بوکِش یاد میکنه، اشعه‌های انرژی به سمت Sediment می‌فرستن تا اونها رو جمع‌آوری کنن و به سفینه فضایی خودشون منتقل کنن، البته همه تجهیزات و ربات‌های موجودات فضایی به اندازه پهپادها بی‌آزار نیستن، برای مثال اگه که در مسیر بازی با ربات‌های شکارچی روبرو شدید بهتره که فقط با همه وجود فرار کنید.
نکته‌ای که در رابطه با داستان بازی باید به اون اشاره کنم اینه که شخصیت اصلی داستان ما با وجود قدرت‌های ویژه‌ای که به‌دست میاره، قرار نیست نقش یک قهرمان کلیشه‌ای رو برای نجات کره زمین ایفا کند و ما اون رو در جریان بازی به عنوان انسانی خواهیم دید که سعی در نجات جون نزدیکان خودش رو دارد و در این راه با دوستان و دشمنان زیادی هم رو به رو می‌شود. یکی از گروه‌هایی که در جریان بازی با آن‌ها ملاقات می‌کنیم هم سربازان یک سازمان سری است که با تکنولوژی‌های پیشرفته خود به مبارزه با بیگانگان می‌پردازد.
سخن آخر در مورد Somerville
در پایان باید بگم که همونطور که گفتم شاید در نگاه اول داستان بازی مقداری ساده و واضح به نظر برسه اما بدون شک هر چه ساعت‌های بیشتری رو در بازی سپری کنید بیشتر شگفت زده خواهید شد. بازی Somerville تونسته به خوبی ترکیبی از تصاویر سه بعدی و دو و نیم بعدی رو با تکنیک‌های سینمایی جذاب به ما ارائه کنه، که چنین تکنیک‌هایی رو در ساخته‌های قبلی این استودیو مثل Inside مشاهده کرده بودیم. اولسن خیلی روی این موضوع تاکید داشت که بازی Somerville صرفا یک عنوان پلتفرمینگ و پازل محور نیست و توسعه بازی به اندازه کافی پیشرفت کرده است.
