با پیشرفت روز به روز عرصه گیمینگ و دنیای بازیهای ویدئویی، همه ما دیگه هر از چند گاهی شاهد ظهور و روی کار اومدن ژانر و سبکهای جدید بازیهای ویدیویی هستیم که این روزها واقعا بعضی از این سبکها اینقدر شبیه به هم هستند که با این که برای هر سبک لیست بلند و بالایی از عناوین وجود داره اما باز هم با وجود همه تفاوتها تشخیص این سبکها از یک دیگه واقعا کار سختی است.
اما خب شاید از خودتون بپرسید که حالا سبک بازیها رو بدونیم که چی بشه آخه؟ چه اهمیتی داره مگه؟
خب اهمیت این موضوع این است که شما با شناختن سبکهای مختلف بازیهای ویدیویی است که میتونید سبک مورد علاقه خودتون رو پیدا کنید به کمک اون بهترین تصمیمها رو برای خرید بازی بگیرید. برای همین هم من امروز در این مقاله قرار شده که یکی از این سبکهای کمتر شناخته شده رو براتون معرفی کنم تا شاید بتونم شما رو در انتخاب بهترین عنوان برای بازی کردن کمی کمک کنم. این سبک کمتر شنیده شده که قرار است در این مقاله اون رو معرفی کنم سبکی نیست جز روگ لایک، پس برای بیشتر آشنا شدن با این سبک و بازیهای مشهور در این سبک با من همراه شوید.
مهم نیست چه قدر حرفهای دنیای گیم رو دنبال کنید، بدون شک همه شما تا الان حداقل با یکی از بازیهای میازاکی روبرو شدید. سری جذاب و وحشتناک سخت دارک سولز، بلاد بورن، الدن رینگ و سکیرو از معروف ترین بازیهای ساخته شده به دست میازاکی هستن که مطمئناً همه ما راجب شدت سختی این بازیها چیزهایی دیده یا شنیدیم.
تا قبل از روی کار اومدن هیدتاکا میازاکی و بازیهای دیوانه کننده و سختش (که به تعدادی از اونها بالاتر اشاره کیردیم)، میشه گفت که روگ لایک ها سختترین نوع بازیهای ویدیویی بودن و شاید هنوز هم بازیهایی در این سبک ساخته بشن که بشه گفت خیلی سختتر از بازیهای میازاکی هستن، اما به طو کلی اگه بخوایم بگیم، این روزها روگ لایکها بیشتر به سوی روگ لایت (Rogue-Lite) شدن رفتن که همین موضوع باعث شده که عناوین جدید در این سبک کمتر بازیکنها رو عذاب بدن و آسونتر به نظر بیان، حالا این که چی شد که روگ لایت به وجود اومد و اصلا تفاوتش با روگ لایک تو چیه و شرایط یک گیم برای روگ لایک شدن چی هست؟ همه رو در ادامه میگم.
تاریخچهی سبک روگ لایک
خب اول از هر چیزی بیاید ببینیم چی شد که اسم این سبک شد “روگ لایک”، اولین عنوانی که در سبک روگ لایک ظاهر شد یک بازیای بود با اسم روگ، اره دقیقا برای همین اسم سبک روگ لایک گذاشته شد همونطوری که سبک سولز لایک نام گذاری شد. بازی Rogue هم به این شکل بود که شما به عنوان بازیکن میتونستید یک کرکتری رو کنترل کنید که وظیفهاش این بود که چندین سطح از یک Dungeon رو جستجو کنه و آیتمی به نام Amulet of Yendor رو پیدا کند، که همیشه در پایین ترین طبقه از این سیاهچال قرار داشت. حالا توی این مسیر شما باید با یکسری از هیولاها که در Dungeon سر راه شما میان هم مبارزه کنید و جدا از اون میتونید آیتمهایی رو جمعآوری کنید که در حمله یا دفاع به شما کمک میکنند مثل اسلحههای مختلف، زره، معجون و سایر آیتمهای جادویی.
بعد از ظهور بازی روگ خیلی از سازندگان به این سبک علاقه پیدا کردن و سعی کردن که مسیر این بازی رو پیس بگیرن اما حالا برای بازیهایی که بخوان شبیه به بازی روگ باشن و یا به گونهای در گروهی از این سبک قرار بگیرن باید دقیقا چیکار کنند؟
در لیست زیر شما تعدادی از بایدهای سبک روگ لایک رو میتونید مشاهده کنید که یک بازی برای قرار گرفتن در این دسته باید این بایدها رو رعایت کند:
- مرگ دائمی یا شروع دوباره بازی پس از مرگ
- تغییر پذیری یا تحول در نقشه و چینش موانع پس از هر بار مرگ (ساختار مپ از قبل طراحی نشده باشد)
- دادن زمان کافی به بازیکن برای تصمیمگیری
- دسترسی به تمام اعمال قابل اجرا در تمامی لحظات بازی توسط بازیکن
- حق انتخاب برای عبور از موانع به اشکال مختلف
- مدیریت منابع
- نبردهای مبنی بر سبک هکانداسلش
- لزوم جستوجو و گشتوگذار در نقشه
ویژگیهای اصلی ژانر روگ لایک
بعد از این که خصوصیات اصلی یک بازی روگ لایک مشخص شد، انجمنها برای عناوینی که به طور کلی دو یا سه عدد از این بایدها رو رعایت نمیکردند، عنوان Roguelike-lite (روگ لایک لایت) رو درنظر گرفتند که به مرور زمان به Rogue-Lite مختصر شد.
حالا چیزی که واضح بود این بود که یه همچین تعریفی اون هم با این چارچوب بندی سخت و قدیمی بدون شک با گذر زمان نمیتونست عمر زیادی بکند، چرا که همونطور که در اول مقاله گفتیم بازیها روز به روز در حال تکامل هستن و این تغییرات برای هر عنوانی در هر سبکی رخ میدهد. به همین دلیل هم هست که شاید عناوینی که امروزه به اونها روگ لایک یا لایت میگوییم واقعا یک روگ لایک 100% نباشد.
شاید بازیهای روگ لایک دیگه محبوبترین و مهمتر از اون عامهپسندترین نوع بازیها نباشند اما خب این رو هم نباید فراموش کرد که رقابت با بازیهای پرفروش AAA امروزی واقعا خیلی سخته و با توجه به اینکه گیمرهای امروزی بیشتر دنبال راههای جدیدتر برای تحریک ذهنشون هستن، واقعا کیه که بخواهد به تکرارپذیری یک بازی افتخار کنه؟ اما به هر حال، عناوین سبک روگ لایک بازیهایی هستند که با مردن در اونها، شما مجبور میشید که بازی رو از اول تجربه کنید، اما با یک تفاوت کاملا بزرگ، این که هر تجربهی شما با تجربههای قبلیتون خیلی فرق خواهد داشت.
برترین بازیهای روگ لایک
در ادامه قرار است که تعدادی از محبوبترین و موفقترین عناوین سبک روگ لایک رو میعرفی کنیم:
Hades
بدون شک میشه گفت که یکی از عامهپسندترین و بهترین بازیهای این لیست عنوان Hades است؛ بازیای که بعید میدونم تا الان اسم اون رو کلاً نشنیده باشید. در نهایت، با یک بازی روگ لایک با طراحی هنر و گیمپلی مدرن روبرو هستیم. بازی Hades که در سال 2020 عرضه شد، یک اثر بینظیر در سبک روگ لایک است که به خاطد داشتن یک سری تفاوتها با عناوین روگ لایک کلاسیک، تونسته با گیمپلی جذاب و کلاسیکش به یک بازی روگ لایک مدرن تبدیل بشود.
شما در این بازی در نقش کرکتر زاگرئوس (Zagreus)، فرزند هیدیس (Hades) هستید و هدف شما این است که از دنیای زیرین که به پدر شما تعلق دارد، فرار کنید. همونطور که مطمئناً حدس زدید، به طور کلی حال و هوای داستان بازی به اساطیر و خدایان یونان مربوط میشود.
در این بازی بازیکن هر بار که بیشتر پیشرفت کند، تواناییها و اسلحههای جدیدتری به دست میاره که بهش در رسید به هدفش کمک میکنه و همین موضوع باعث شده تنوع و ارزش تکرار کردن بازی بالا برود. وقتی که بازی عرضه شد و قبل از منتشر شدنه Returnal، بازی Hades تونست سبک قدیمی روگ لایک رو یه بار دیگه به مردم نشون بده و در صدر بازیهای محبوب قرار بگیرد. بازی حتی قبل از عرضه شدن اینقدر موفق به نظر میرسید که موقع انتشار در انحصار زمانی Nintendo Switch قرار داشت و تازه یک سال بعد برای بقیه کنسولها عرضه شد.
نمرات بازی Hades به طرز باورنکردنی خوب بود به گونهای که رسانههای معروف زیادی از جملهIGN ،GameSpot ،Destructoid و Edge به این اثر نمره 9 رو دادن و جدا از اون در مراسم Golden Joystick Awards، Hades تونست جایزه بهترین بازی مستقل رو کسب کنه و تازه در مراسم The Game Awards جایزه بهترین بازی اکشن و بهترین بازی Indie و علاوه بر اون در مراسم 17th British Academy Games Awards جایزه بهترین دیزاین و بهترین روایت داستانی رو تونست برنده بشود. پس بدون شک اگه که از طرفدارهای بازیهای روگ لایک هستید همین الان این بازی رو تجربه کنید و حتی اگه تا به حال هیچ بازیای از سبک روگ لایک رو تجربه نکردین بدونید که امکان نداره که از این بازی خوشتون نیاد.
Spelunky 1|2
بدون شک میشه گفت که سری بازیهای Spelunky، یکی از موثرترین بازیها در تاریخ سبک روگ لایک به حساب میاد که باعث گسترش محبوبیت این سبک در بین تازه واردها شده است. در عنوان Spelunky که شباهت خیلی زیادی به مجموعه بازیهای ماریو داره، شما باید با رد کردن یک سری مراحل گوناگون و از بین بردن موجوداتی عجیب و غریب که در بازی با آنها روبرو میشوید خودتون رو به مراحل بعدی برسونید.
توجه کنید که مثل اکثر بازیهای روگ لایک دیگه انجام بازی Spelunky، واقعا نیازمند مهارت و نشان دادن عکسالعمل بسیار سریع هست و موقع بازی کردن اون، باید بتونید صبر و حوصلهی زیادی داشته باشید.
نسخه دوم بازی Spelunky هم تونست یک دنباله کاملا عالی برای نسخهی پیشین خودش باشه و میانگین نمره 87 رو از وبسایتهای معتبر گیمینگ کسب کند. جدا از اون این بازی تونست در مراسم The Game Awards 2020 هم، جزء یکی از نامزدهای کسب جایزه بهترین بازی Indie سال قرار بگیرد.
Returnal
عنوان Returnal، یکی دیگه از اون بازیهای روگ لایکی هست که همه تلاش خودش رو مثل بازی Hades کرده تا بتونه به یک بازی عامهپسندتر خودش رو تبدیل کند. شرکت فنلاندی Housemarque با الگوبرداری از المانهای عناوین شوتر سومشخص و ترکیب اونها با DNA بازیهای روگ لایک، اثری رو خلق کنه که از نظر خیلی از منتقدین بهترین گیم سال 2021 انتخاب بشود. البته که خب پای انحصاری سونی و محصولی از پلی استیشن استودیوز وسط بود، یک ناشری که همیشه خدا از ایدههای تازه و تاثیرگذار حمایت کرده است.
داستان بازی Returnal در مورد یک فضانورد خانم با اسم Selene Vassos است، که پس از خرابی سفینه فضاییاش، مجبور میشود که بر روی یک سیارهی کاملاً ناشناخته با اسم Atropos فرود بیاید. مدت زمان زیادی از بازی نمیگذره که کرکتر اصلی داستان ما متوجه یک موضوع خیلی عجیب میشود. کل سیاره Atropos یه جورایی مثل یک حلقه عمل میکند. هر بار که شخصیت اصلی در مسیر رسیدن به هدفش جونش رو از دست میده و میمیره، اون به نقطه اول بر میگرده؛ اما این جا یه نکته فوقالعاده عجیب و جذاب است که هر سری که بعد از مرگش به جایی که در ابتدا بوده برمیگرده با یک مسیر جدید روبرو میشه که این مسیر جدید هیچ گونه شباهتی به مسیرهای قبلیش ندارد. نکته تحسین برانگیز این بازی این موضوع است که سازندگان همه سعی خودشون رو کردن که برای اولین بار در این سبک به المان ژانر روگ لایک یک داستان منطقی بدند و همین و موضوع باعث شده که حس به شدت واقع گرایانهتری حین تجربه بازی به شما منتقل بشود.
اگه که بخوایم از گرافیک بینظیر بازی و داستان جذابش بگذریم، عنوان Returnal اکشن و گیمپلی به شدت سرگرمکنندهای دارد. شما میتونید ساعتها پای این بازی بشینید و هرگز احساس خستگی نکنید. البته یادمون نره دیگه، هرچی نباشه بازی هنوز روگ لایکه پس بازی Returnal به همون اندازه که خوبه، دقیقا همون قدر هم سخته و میتوند چالشهای زیادی رو براتون ایجاد کند. کیفیت بالای این عنوان، باعث شد که بتونه متای خوب 86 و بگیره و جدا از اون باعث بشه که جلب سونی استودیوی هوسمارک رو برای خودش بخرد.
Dead cells
عنوان مشهور Dead Cells که به عنوان نوعی فرزند سبک روگ لایک و مترویدوانیا معرفی شده است، تونسته که بهترین نقاط قوت هر دو سبک رو با هم ترکیب کنه و اونها رو تو خودش جای بدهد. این اثر جذاب هم آدرنالین permadeath و هم حس عجیب و گمشدگی به دلیل نقشه پیچیده بازیهای روگ لایک رو دارد. شما در این اثر به عنوان بازیکن، باید همواره در حال کاوش و جستجو در مجموعهای به هم پیوسته از دنیاهای بزرگتر و گستردهتری باشید. شما میتونید به شکلی بیرحمانه هر چیزی رو که در مسیر خودتون دیدین خرد کنید و به دنبال آیتم بگردید. عنوان Dead Cells به طور کلی 13 مرحله داره که هر کدوم از اونها با جزئیات بسیار دقیق ساخته شدهاند و فضای تازهای رو به شما ارائه میکنند.
به طور کلی از ابتدا تا انتها بازی شما چهار باس اصلی رو مشاهده خواهید کرد که وقتی با اونها روبرو بشید قشنگ متوجه خواهید شد که از دارکترین قسمتهای مغز طراحان ساخته شدهاند. اما خب نگران نباشید اصلا چرا که، بازی بیشتر از 90 تا اسلحه و آیتم مختلف رو سر راهتون قرار میده تا به کمک اونها بتونید شاید کمی راحتتر با دشمنهای مختلف سر راهتون مبارزه کنید. نبردها بسیار راضیکننده هستن و حرکت نرم کرکتر و دیزاین پیکسلی جذاب و خیرهکننده بازی این اثر رو به یک گیم بینظیر تبدیل کرده است. این جاست که میتونم بگم دیگه از یک عنوان روگ لایک چی میخواید؟ عنوان جذاب Dead Cells یک کار ترکیبی به دست استودیوهای موشن توئین (Motion Twin) و ایول امپایر (Evil Empire) است، که برای اولین بار انتشار بازی به سال 2018 برمیگرده، اما نسخههای موبایل این بازی هم در سالهای 2019 و 2020 منتشر شدند.
میشه گفت که بیشتر تمرکز سازندگان بر روی گیمپلی بازی هست در ابتدای کار چرا که داستان در بازی Dead Cells به صورت کاملا غیرمستقیم و خیلی مبهم روایت میشود. این اثر تونست افتخارات بسیاری رو موقع عرضه شدنش کسب کند و بدون شک باید گفت که، یکی از بهترینها و شاید حتی بهترین بازی روگلایک تاریخ باشد. عنوان Dead Cells تونست امتیاز 89 رو از متاکریتیک کسب کنه که برای یک عنوان Indie، امتیازی فوقالعاده خوبی به شمار میاد.
در آخر باید گفت که این عنوان تونست جایزه بهترین بازی اکشن سال 2018 رو هم از مراسم The Game Awards 2018 برنده شود و به یک فروش بینظیر دست پیدا کند.